دنیای بدنسازی دیگر به سادگی گذشته نیست؛ بمباران اطلاعات در اینترنت و شبکه‌های اجتماعی که به طرز شگفت آوری به این ورزش کمک کرده است، هر از چند گاهی اصطلاحات پر رنگ می‌شوند که کمی به گوش‌ها بیگانه هستند. یکی از این اصطلاحات CBD است. مکملی که به شکل آدامس، نوشیدنی، قرص و غیره عرضه شده و از آن به عنوان معجزه ریکاوری یاد می‌شود. البته با اینکه در جوامع پیشرفته استفاده ورزشی از CBD به شدت رواج دارد، اما استفاده از CBD، فواید و مضرات آن در ایران هنوز مورد بحث قرار می‌گیرد. از همین رو، در مجله ورزشی اکتین قصد داریم یک بررسی جامع و کامل از مکمل CBD را خدمت شما ارائه کرده و تمام سوالات پیرامون این مکمل پاسخ دهیم.
آنچه در ادامه می‌خوانید:
CBD چیست؟
CBD یا همان Cannabidiol یکی از بیش از 100 ترکیبات فعال در گیاه شاهدانه است [۱].
تتراهیدروکانابینول (THC) یکی دیگر از ترکیبات فعال این گیاه است که به دلیل استفاده‌های روان گردان خیلی بیشتر از سایر ترکیبات شناخته شده است[۲].
تفاوت CBD و THC
« سی بی دی » یک ماده روان گردان نبوده و در این زمینه تاثیراتی مشابه THC ندارد اما میتواند خواص درمانی مشابه را فراهم آورد. بنابراین، CBD به شما اجازه می‌دهد که بدون خارج شدن از حالت طبیعی و ضرر رساندن به خودتان، از مزایای THC استفاده کنید[۲].
مکملهای CBD با گرفتن این ماده از گیاه شاهدانه و سپس رقیق کردن آن با استفاده از یک روغن همراه مثل روغن نارگیل یا روغن تخم شاهدانه تولید می‌شوند.
البته لازم به ذکر است که در برخی کشورها و ایالت‌های آمریکا، به سبب قانونی بودن گیاه ماریجوآنا از این گیاه برای تولید مکملهای CBD استفاده می‌شود که تاثیرات این نوع از CBD قویتر از نوع نشات گرفته از شاهدانه آن است اما نوع متداول CBD که امروزه در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد، از گیاه شاهدانه تولید می‌شود.
مزایا و کاربرد‌های CBD
به دلیل محدود بودن مطالعات انسانی بر روی CBD، تاثیر کامل این ماده بر روی بدن انسان نامشخص است [۳، ۴، ۵، ۶، ۷].
با این حال، بنابر تحقیقات انجام شده، CBD با متوقف کردن تجزیه یک ماده شیمیایی به نام آناندامید (anandamide)، که به عنوان «مولکول سرخوشی» شناخته می‌شود و میتواند به کاهش درد، اضطراب و التهاب کمک کرده و همچنین عملکرد مغز را بهبود بخشد[۸، ۹].
بعلاه، CBD همچنین از راه تنظیم تولید مولکول‌های اضطرابی به نام «سیتوکین‌ها» باعث کاهش اضطراب و درد خواهد شد. برخی مطالعات نیز نشان داده‌اند که CBD میتواند به کاهش علائم افسردگی نیز کمک کند[۱۰].
اما مزایای CBD در این موارد خلاصه نمی‌شود و مکملهای آن با اهداف زیر مورد استفاده قرار می‌گیرند:
ریکاوری عضلات و بهبود عملکرد ورزشی
یکی از دلایل اصلی استفاده ورزشکاران از مکملهای CBD تسریع و بهبود ریکاروی عضلات است. فرقی نمی‌کند که بدن شما تا چه اندازه آماده باشد، هر زمان که بدن خود در معرض یک تمرین جدید، متفاوت و سنگین قرار دهید دچار گرفتگی و درد عضلانی خواهید شد. زمانی که تمرین می‌کنید، تارهای عضلانی شما دچار ریز آسیب‌ها می‌شوند. در طول فرآیند بهبود این آسیب‌ها توسط بدن که به رشد عضلات منجر خواهد شد، شما گرفتگی و درد عضلات را احساس می‌کنید.
مطالعات بخصوصی در مورد تاثیر استفاده از CBD برای ریکاوری وجود ندارد. اما به سبب تاثیر مثبت CBD در کاهش التهاب‌ها، این نکته که CBD میتواند به بهبود ریکاوری کمک کند آنچنان دور از ذهن به نظر نمی رسد؛ بعلاوه، بسیاری از ورزشکاران در رشته‌های مختلف سال‌ها است که از CBD استفاده می‌کنند و از فواید آن برای ریکاوری و کاهش درد عضلات می‌گویند. بنابراین، در کنار خواب کافی، تغذیه مناسب، ماساژ و سایر متود‌های ریکاوری، CBD نیز میتواند در این زمینه موثر باشد.
قهوه‌ای سازی چربی‌ها
دو نوع چربی در بدن ما وجود دارد: چربی سفید و چربی قهوه‌ای.
چربی سفید که نوع غالب چربی بدن به حساب می‌آید، عایق ارگان‌ها بود و وظیفه ذخیره و تامین انرژی را دارند[۱۱].
البته همانطور که احتمالا می‌دانید انباشته شدن مقدار اظافه از این چربی در بدن میتواند خطر ابتلا به بیماری‌هایی مثل دیابت، کلسترول بالا و همچنین سکته را افزایش دهد[۱۲، ۱۳].
در مقابل، چربی قهوه‌ای مسئولیت سوزاندن کالری و تولید گرما را دارد. نسبت چربی قهوه‌ای در افراد با تناسب اندام بالا‌تر نسبت به کسانی که اضافه وزن دارند از چربی سفید بیشتر است[۱۱].
تبدیل چربی سفید به قهوه‌ای با تمرین، خواب منظم و قرار دادن بدن در معرض سرما امکان پذیر است [۱۴، ۱۵].
البته مطالعات نیز نشان داده‌اند که بهره‌گیری از CBD نیز میتواند به این پروسه کمک کند. یک مطالعه آزمایشگاهی نشان داد که CBD روند قهوه‌ای شدن سلول‌های چربی سفید را بهبود بخشیده و همچنین باعث افزایش ژ‌ن‌ها و پرونئین‌های خاصی می‌شود که به قهوه‌ای شدن چربی کمک می‌کنند[۱۶].
البته در این زمینه به تحقیقات انسانی بیشتری نیاز است.
کاهش اضطراب
برخی از مطالعات نشان می‌دهند که CBD ممکن است که کاهش و تسکین اضطراب کمک کند[۱۷].
این مکمل ممکن است نحوه پاسخگویی گیرنده‌های سروتونین مغز را تغییر دهد؛ سروتونین یک ترکیب شیمیایی است که بر روی سلامت ذهنی تاثیر دارد. گیرنده‌ها نیز پروتئین‌هایی کوچک هستند که به سلول‌ها متصل بوده و با دریافت پیام‌های شیمیایی به سلول‌ها کمک می‌کنند که به محرک‌های مختلف پاسخ دهند.
یک مطالعه نشان داد دوز 600 میلی‌گرمی از CBD به افراد دچار اضطراب اجتماعی کمک کرد تا بتوانند برای عموم سخنرانی کنند[۱۸].
سایر مطالعات حیوانی نیز نشان دادند که CBD از طریق روش‌های زیر میتواند به تسکین اضطراب کمک کند[۱۹]:
کاهش استرس
کاهش تاثیرات فزیولوژیکی اضطراب مثل افزایش ضربان قلب
بهبود نشانه‌های اختلالات استرسی بعد از سانحه
بهبود خواب در موارد مبتلا به بی‌خوابی
کاهش آکنه‌های پوستی
مزایای CBD برای سیستم ایمنی بدن میتواند به کاهش آکنه‌های پوستی کمک کند. یک مطالعه انسانی منتشر شده توسط Journal of Clinical Investigation نشان داد که روغن سی بی دی میتواند به جلوگیری از فعالیت غدد چرب سباسه پوست کمک کند. این غدد مسئول تولید سبوم (sebum)، یک ماده طبیعی برای آبرسانی پوست، هستند.البته، تولید مقدار بیش از اندازه سبوم میتواند باعث آکنه‌های پوستی شود.
با این حال، مطالعات بیشتری برای مشخص شدن تاثیر دقیق CBD بر روی آکنه پوستی مورد نیاز است و توصیه می‌شود پیش از مصرف CBD از پزشک خود مشورت بگیرید.
کمک به سلامت قلب
مطالعات اخیر CBD را با برخی علائم مثل کاهش فشار خون که باعث بهبود سلامت قلب می‌شوند مرتبط دانسته‌اند. محققان در یک مطالعه توانستند فشار خون زمان استراحت 9 مرد سالم را با استفاده از یک دوز 600 میلی گرمی از روغن CBD در مقایسه با دارونما کاهش دهند. در همین مطالعه، افراد تحت تست استرس قرار گرفتند که معمولا باعث افزایش فشار خون می‌شود اما جالب است بدانید که همان یک دوز CBD باعث شد تا این افراد افزایش فشار خون کم‌تری را تجربه کنند.[۲۰]
سایر مزایای CBD
علاوه بر مواردی که عنوان شد، مصرف CBD میتواند خواص زیر را نیز در پی داشته باشد:
با اینکه همواره مصرف CBD کاملا بی ضرر و ایمن تصور می‌شود اما ممکن است این ماده در برخی افراد با عوارض جانبی همراه شود. [۳۲، ۳۳] از جمله این عوارض می‌توان به اسهال، تغییر در اشتها و وزن و خستگی اشاره کرد.
همچنین این امکان نیز وجود دارد که CBD با برخی از دارو‌ها تداخل داشته باشد. بنابراین، اگر تحت دوره درمانی خاصی هستید حتما پیش از مصرف سی بی دی با پزشک خود مشورت کنید.
انواع مختلف مکمل CBD
مکمل سی بی دی در انواع مختلفی تولید و به فروش میرسد. این مسئله به افراد اجازه می‌دهد که متود مورد سلیقه خود برای استفاده از CBD را استفاده انتخاب کنند و در نتیجه آن، طیف بیشتری از مزایای این مکمل بهره‌مند خواهند شد.
روغن و سایر مایعات
شرکت‌های تولید کننده CBD این ماده را به روغن و یا نوعی دیگر از مایعات اضافه می‌کنند. این نوع از مکمل CBD به روش خوراکی استفاده شده و از طریق قطره چکان به شکل زیرزبانی مورد مصرف قرار می‌گیرد.
کرم‌ها و لوسیون‌ها
قابلیت جذب CBD از طریق پوست نیز وجود دارد و این ماده میتواند به عنوان کرم و یا لوسیون مورد استفاده قرار گیرد. این نوع از مکمل CBD بهترین روش مصرف برای کاهش درد مفاصل و بهبود شرایط پوست است.
سایر انواع مکمل CBD
علاوه بر روغن و مایعات و همچنین کرم و‍‌ها و لوسیون‌ها، امکان مصرف CBD از طریق قرص و کپسول، آدامس جویدنی و همچنین استنشاق کردن وجود دارد.
دوز مصرف CBD
به طور کلی با توجه به مختلف بودن روش تولید و همچنین تاثیرات متفاوت دوزهای CBD بر روی افراد مختلف، دوز تعریف شده ثابتی برای همه وجود ندارد و در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است. اما نکته‌ای که حتما باید به آن توجه داشته باشید این است که در صورت دسترسی به پزشک، حتما پیش از مصرف CBD با پزشک خود مشورت کنید.
در صورتی که پزشک شما استفاده از CBD را بلامانع تشخیص داد، در ابتدا با دوزهای کم شروع کرده و مقدار آن را به مرور افزایش دهید. به عنوان مثال از روزی 40 میلی‌گرم شروع کنید و این مقدار را هر هفته به میزان 5 گرم افزایش دهید؛ تا زمانی که احساس کنید CBD برای شما تاثیرگذار است این روند را ادامه دهید اما به طور کلی مصرف دوز بیش از 50 گرم در روز، به غیر از موارد خواص، توصیه نمی‌شود. لازم به ذکر است که به منظور بالا بردن دقت اندازه گیری مصرف انواع خوراکی CBD بیشتر توصیه می‌شود.
