استروئیدهای آنابولیک و نقش آن‌ها در ورزش

این داروها مشتقات مصنوعی هورمون مردانه، تستوسترون هستند. هورمون تستوسترون برای تقویت و حفظ رشد عضلات و ایجاد خصوصیات جنسی ثانویه مردان ، مانند گلفت بودن صدا و رویش موهای صورت بسیار مهم است.

استروئید‌های آنابولیک که با نام استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک  (AASs) نیز شناخته می‌شوند می‌توانند به ساختن عضلات کمک کرده و سبب بهبود عملکرد ورزشی فرد شوند اما استفاده از این داروها، به ویژه به شکل نادرست، می‌تواند عوارض منفی جبران ناپذیری را نیز در پی داشته باشد.

استفاده بلند مدت و غیر پزشکی از استروئید‌های آنابولیک می‌تواند ابتلا به بیماری‌‌های قلبی، تغیرات ناخواسته فیزیکی و پرخاشگری را در پی داشته باشد. در ادامه این مطلب با ما در مجله ورزشی اکتین همراه باشید تا فواید و عوارض جانبی استفاده از این داروها را مورد بررسی قرار دهیم.

حقایقی درمورد استروئید‌های آنابولیک

• استروئیدها گاها با اهداف پزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرند اما استفاده غیر قانونی از آن‌ها معمولا دوز 10 تا 100 برابری استفاده معمول پزشکی را شامل می‌شود.
• در ایالات متحده آمریکا، استفاده از استروئید‌های آنابولیک منوط به نسخه پزشک است اما این قانون در بسیاری از کشورها وجود ندارد.
• همه استروئیدهای مصنوعی اثرات مثبت در ساخت عضله را به همراه پیشرفت خصوصیات جنسی ثانویه مردان شامل می‌شوند.
• استفاده از استروئید‌های آنابولیک به مشکلات قلبی و همچنین سکته مغزی ارتباط داده شده است.

استروئید‌های آنابولیک چه هستند؟

استروئید‌های آنابولیکی نسخه‌ای مصنوعی از هورمون اصلی مردانه یعنی تستوسترون یا مشتقات آن هستند.  این داروها بر روی بخش‌های زیادی از بدن انسان ازجمله عضلات، استخوان‌ها، فولیکول‌های مو، کبد، کلیه‌ها، خون، سیستم ایمنی، سیستم تناسلی و سیستم اعصاب مرکزی تاثیر می‌گذارند.

در دوران بلوغ ، افزایش سطح تستوسترون باعث افزایش ویژگی‌هایی از جمله رشد موهای صورت و بدن ، افزایش قد و حجم عضلات ، صدای عمیق تر و بلوغ جنسی می‌شود.

تستوسترون همچنین می‌تواند بر میزان رقابت پذیری، اعتماد به نفس و پرخاشگری فرد تاثیرگذار باشد.

افراد چگونه از استروئید‌های آنابولیک استفاده می‌کنند؟

مصرف مداوم استروئید‌های آنابولیک می‌تواند مشکلاتی نظیر تحمل به دارو را در پی داشته باشد (هنگامی‌ که فردی پس از مدتی به داروی خاصی کمتر پاسخ می‌دهد، نسبت به آثار دارو ‘تحمل’ پیدا شده است). این دارو‌ها حتی می‌توانند باعث شوند تا بدن تولید استروئیدهای آنابولیک را متوقف کند.

برخی از افراد به صورت مداوم از استروئید‌های آنابولیک استفاده می‌کنند اما برخی دیگر نیز تلاش می‌کنند تا با امتحان الگو‌های مصرفی متفاوت، عوارض منفی این دارو‌ها را تا حد امکان کاهش دهند.

دوره مصرف (Cycling): افراد در یک بازه زمانی 6 الی 12 هفته‌ای (شناخته شده تحت عنوان دوره) اقدام به مصرف استروئید‌ها آنابولیک کرده و چیزی بین 4 هفته تا چندین ماه را به استراحت (عدم مصرف دارو) می‌پردازند.

ترکیب یا استک کردن (Stacking): ورزشکاران معمولا به منظور به حداکثر رساندن تاثیرات استروئید‌های آنابولیکی اقدام به استفاده همزمان یک نوع از این دارو‌ها را با انواع دیگر و همچنین برخی از مکمل‌ها می‌نمایند که به این کار اصطلاحا استک کردن گفته می‌شود.

هرم سازی (Pyramiding): برخی از ورزشکاران به مرور زمان مقدار دارو را تا رسیدن به حداکثر دوز مصرفی در نظر گرفته شده افزایش داده و سپس دوباره آن را کاهش می‌دهند.

با این وجود، شواهدی مبتنی بر اینکه استفاده از این روش‌ها می‌تواند موجب کاهش اثرات منفی و عوارض جانبی استروئید‌ها شود وجود ندارد.

انواع استروئید‌های آنابولیکی

32 مختلف از استروئید‌های آنابولیکی وجود دارد که در وبسایت‌های فروشگاهی لیست شده‌اند.

برخی از این داروها مانند استروئید آنابولیک نبیدو (Nebido) صرفا مصرف پزشکی داشته و برخی دیگر نیز همانند استروئید آنابولیک آنادرول (Anadrol)، هم برای اهداف پزشکی و هم برای بهبود عملکرد ورزشی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برخی از استروئید‌ها نیز مانند آنادر (anadur)، استفاده درمانی نداشته اما ورزشکاران از آن استفاده می‌کنند.

ورزشکاران از استروئید‌های مختلف جهت دستیابی به  اهدافی مانند افزایش توده عضلانی، بهبود عملکرد و یا کاهش چربی استفاده می‌نمایند.

برای هردو هدف درمانی و ورزشی، استروئید‌های آنابولیک از راه‌های زیر قابل مصرف هستند:

• از راه دهان (خوراکی)
• کاشت زیر پوست
• تزریق
• از طریق پوست به عنوان ژل یا کرم

اشکال خوراکی استروئید‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:

• فلوکسی مسترون (هالوتستین یا “هالو”) “Halo” Fluoxymesterone (Halotestin)
• مسترلون (پروویرون) Mesterolone (Proviron)
• متاندیانون (دیانابول یا “دیبول” ) “Dbol” Methandienone (Dianabol)
• متیل تستوسترون (ویریلون) Methyltestosterone (Virilon)
• میبولرون Mibolerone
• اکساندرنول (آناوار، اکساندرین یا “وار”) Oxandrolone (Anavar, Oxandrin) “Var”
• اکسیمتالون (آنادرول یا “درول “) “Drol” (Anadrol) Oxymetholone

اشکالی تزریقی استروئید‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:

• بولدنون آندی سیلنات (Boldenone undecylenate)
• متانولون انانتات (پریموبولان یا “پریمو”) “Primo” Methenolone enanthate (Primobolan)
• ناندرولون دکانوات (دکادورابولین یا دکا) “Deca” Nandrolone decanoate (Deca Durabolin)
• ناندرولون فن پروپیونات (دورابولین یا NPP) Nandrolone phenpropionate (Durabolin)
• تستوسترون سیپیونات (دیپوتست) Testosterone cypionate (Depotest)
• تستوسترون انانتات (آندرو استرو) Testosterone enanthate (Andro-Estro)
• تستسترون پروبیونات (تستکس) Testosterone propionate (Testex)
• ترنبولون استات (فیناجت یا “ترن”) Trenbolone acetate (Finajet), or “Tren”

استروئید‌های آنابولیک از طریق جریان خون به بافت عضله ، جایی که به یک گیرنده آندروژن متصل می‌شوند، انتقال می‌یابند. این دارو‌ها می‌توانند متعاقباً با DNA سلول ارتباط برقرار کرده و روند سنتز پروتئین را که رشد سلول را تقویت می‌کند تحریک کند.

استفاده‌های پزشکی

برخی از انواع استروئید‌های آنابولیک در زمینه پزشکی و درمان مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، کورتیکواستروئیدها (استروئیدهایی که در بخش قشری (کورتکس) غده فوق کلیوی (آدرنال) ساخته می‌شوند))) می‌توانند به افراد مبتلا به آسم کمک کنند که بهتر نفس بکشند.

تستوسترون نیز در برخی بیماری‌های هورمونی نظیر هیپوگنادیسم تجویز می‌شود.

با این حال، استروئید‌های آنابولیک به عنوان یک روش درمانی رایج، تجویز نمی‌شوند.

در ایالات متحده، استفاده از استروئید‌های آنابولیک کاملا کنترل شده و استفاده از آن‌ها تنها با نسخه پزشک قانونی خواهد بود.

شرایطی که در آن‌ها از استروئید‌های آنابولیک به عنوان یک روش برای درمان استفاده می‌شوند به شرح زیر هستند:

• بلوغ دیررس
• بیماری‌هایی مانند سرطان، HIV سطح 3 و ایدز که منجر به ریزش عضلات بدن می‌شوند.

تستوسترون و مشتقاتی از آن نظیر متیل تستوسترون، ناندرلون دکانوات و اکساندرولون از جمله اصلی‌ترین استروئید‌های آنابولیک آندروژنیکی هستند که در هم‌ اکنون در آمریکا از آنان استفاده می‌شود.

استفاده از استروئید‌های آنابولیک در ورزش

از آنجایی که استفاده ورزشی از استروئید‌های آنابولیک غیر قانونی است، هیچ کنترلی بر پخش و استفاده این دارو‌ها صورت نگرفته و معمولا استروئید‌های آنابولیک توسط فروشنده‌های غیر قانونی عرضه می‌گردند و همین مسئله سلامت و کیفیت آن‌ها را در زیر سوال می‌برد.

ورزشکاران معمولا با اتکا به روش آزمون خطا و تجربی که از سایر ورزشکاران، مربی‌ها، اینترنت و شنیده‌های داخل باشگاه کسب کرده‌اند به استفاده از استروئید‌های آنابولیک می‌پردازند.

عوارض جانبی استروئید‌های آنابولیک

عوارض منفی استروئید‌های آنابولیک می‌توانند بسته به نوع دارو، سن و جنسیت فرد مصرف کننده، مقدار و مدت زمان استفاده متفاوت باشند.

دوز مصرفی این دارو‌ها که به صورت قانونی تجویز شده‌اند می‌توانند عوارض جانبی زیر را شامل شوند:

• آکنه و جوش
• احتباس آب
• مشکل و درد در هنگام دفع ادرار
• سینه‌های مردانه بزرگ که به ژینوکوماستی معروف است
• افزایش گلبول‌های قرمز
• سطح پایین تر کلسترول خوب HDL و سطح بالاتر کلسترول بد LDL
• رشد و ریزش مو
• افت تعداد اسپرم‌ها و ناباروری
• تغییر میل جنسی

استفاده‌های غیر پزشکی از استروئید‌های آنابولیک می‌تواند این عوارض جانبی را نسبت به استفاده‌های پزشکی 10 تا 100 برابر بیشتر کند.

استفاده نادرست از استروئید‌های آنابولیک می‌تواند ریسک موارد زیر را نیز افزایش دهد:

• مشکلات قلبی عروقی
• مرگ ناگهانی بر اثر ناراحتی قلبی و انفارکتوس میوکارد
• مشکلات کبدی شامل تومور‌ها سایر ناراحتی‌ها
• پارکی تاندون به دلیل انحطاط کلاژن
• پوکی استخوان به دلیل تاثیرگذاری استروئید‌ها بر روی متابولیسم کلسیم و ویتامین د

استفاده از استروئید‌های آنابولیکی در نوجوانان می‌تواند در منجر به توقف دائمی رشد نیز منجر شود.

علاوه بر این‌ها، عوارض این داروها در مردان می‌تواند به شکل‌های زیر ظاهر شوند:

• کوچک شدن بیضه‌ها
• عقیمی
• بزرگ شدن سینه‌ها

زنان نیز ممکن است بعد مصرف استروئید‌های آنابولیک، عوارض جانبی زیر را تجربه کنند:

• تغییر در چرخه قاعدگی
• کلفت شدن صدا
• بزرگ شدن کلیتوریس
• افزایش موهای صورت و بدن
• کوچک شدن سینه‌ها
• افزایش میل جنسی

برخی از این تغییرات می‌توانند دائمی بوده و حتی بعد از توقف استفاده از دارو نیز گریبان گیر فرد شوند.

علاوه بر این‌ها، استفاده از استروئید‌های آنابولیک می‌تواند ریسک‌های زیر را نیز به همراه داشته باشد:

• مشکلات کبد
• پرخاشگری
• اضطراب و تغییر خلق و خو
• اعتیاد و وابستگی روانی به دارو

افرادی که بعد از مدت طولانی استفاده از استروئید‌های آنابولیک را قطع می‌کنند نیز می‌توانند در خطر ابتلا به افسردگی قرار بگیرند.

سایر مشکلات سلامتی مرتبط با استروئید‌های آنابولیک

علاوه بر عوارض منفی عنوان شده، با استفاده از استروئید‌های آنابولیک مشکلات سلامتی دیگری نیز فرد را تهدید خواهند کرد.

• استفاده از سوزن تزریق مشترک ممکن است خطر انتقال و ابتلا به بیماری‌های عفونی خونی مانند هپاتیت و HIV را افزایش می‌دهد.
• استفاده از محصولات تقلبی خطر مسمومیت را به دنبال دارد.

ممکن است علائم روانپزشکی نیز در فردی که از استروئیدهای آنابولیک استفاده می‌کند بروز کنند.

متوقف کردن مصرف استروئید‌های آنابولیک

از متداول‌ترین این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نوسانات شدید رفتاری
• توهم
• اختلال در تصمیم گیری
• احساس شکست ناپذیری
• هیجانات بی دلیل و خشم و عصبانیت

بعد از یک دوره طولانی مدت، قطع استفاده از استروئید‌های آنابولیک می‌تواند سبب پدید آمدن مشکلات زیر در فرد نیز شود:

• کوفتگی و خستگی
• بی قراری
• افسردگی
• بی خوابی
• کاهش میل جنسی

بنابراین، هنگام قطع استفاده از استروئید‌های آنابولیک مراجعه به پزشک روانشناس به منظور مقابله با هرگونه عوارض روحی روانی احتمالی توصیه می‌شود.